تئوری انتخاب چیست؟
موضوع تئوری انتخاب، اهمیت روابط خوب در زندگی شاد و رضایت بخش است.
در این تئوری تاکید می کنیم اگر بیمار نیستیم، اگر از فقر شدید رنج نمی بریم و تحت تاثیر عوارض ناشی از کهنسالی قرار نگرفته ایم، وجود مشکلات دیگر انسانی مانند خشون، بزهکاری، بدرفتاری با کودکان، بدرفتاری با همسر، اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، شیوع روابط جنسی زودهنگام و خالی از عشق و مشکلات هیجانی، همگی ناشی از روابط ناخشنود است. تئوری انتخب و واقعیت درمانی توضیحی است درباره علت وقوع این ناخشنودی و راهنمایی در انجام اقداماتی که به ما کمک می کند بهتر باهم به تفاهم برسیم و با یکدیگر کنار بیاییم.
دکتر ویلیام گلسر مخترع این تئوری می گوید:
من برچهار رابطه مهم «که همگی آن ها نیازمند بهبودی اند» تاکید می کنم؛ این چهار رابطه عبارتند از : رابطه زن و شوهر، رابطه والدین و فرزند، رابطه معلم و شاگرد و رابطه کارفرما و کارمند. به اعتقاد من اگر این رو.ابط را بهبود نبخشیم، در کاهش هیچ یک از مشکلاتی که در بالا اشاره کردیم، توفیق چندانی نخواهیم یافت.
درباره دوره
توضیح مفاهیم اولیه تئوری انتخاب و واقعیت درمانی
مفهوم انتخاب
سرفصل های تئوری انتخاب، واقعیت درمانی و مدیریت راهبرانه
-
- آموزش مفهوم کنترل درونی و کنترل بیرونی
- آشنایی با کار بست های تئوری انتخاب
- آموزش تفاوت های تئوری انتخاب با دیگر تئوری های روانشناسی
- آموزش اولیه چارت تئوری انتخاب
- تمرین برای تسلط بر چارت تئوری انتخاب
- پاسخ به سئوالات مربوط به چارت تئوری انتخاب
- آشنایی با واقعیت درمانی به عنوان کاربست تئوری انتخاب در اتاق مشاوره
- آشنایی با فرایند واقعیت درمانی
- آموزش مفهوم رابطه به عنوان اساس واقعیت درمانی
- تمرین برای آشنایی با سئوالات واقعیت درمانی
- اجرای ایفای نقش واقعیت درمانی توسط مربی
- تمرین ایفای نقش و واقعیت درمانی توسط شرکت کنندگان
- آشنایی مقدماتی با مدیریت راهبرانه
پاسخ به پرسشهای متداول
دکتر ویلیام گلسر روانپزشک پیشرو و شناخته شده بینالمللی است. اگرچه نام او از سال 1965 به خاطر ابداع واقعیت درمانی در عرصه روانپزشکی معروف شد، امروزه نام گلسر با تئوری انتخاب و کاربستهای گسترده آن در قلمرو بهداشت روانی، آموزش و پرورش و مدیریت نیروی انسانی بیشتر عجین است.
دکتر گلسر در سال 1925 در کلیولند اُهایو به دنیا آمد و در همانجا هم پرورش یافت. بعدها وارد دانشکده پزشکی دانشگاه کِیس وسترن ریزرو در کلیولند شد. او در سالهای 1954 تا 1957 دوره روانپزشکی خود را در بیمارستان معلولان جنگی لُس آنجلس غربی و در دانشگاه UCLA گذراند و تحت تأثیر آموزههای استادش دکتر هرینگتون از روانپزشکی سنتی فاصله گرفت.
تحصیلات اولیۀ گلسر در مهندس شیمی بود، اما از زمانی که برایش مشخص شد روانپزشکی علاقه واقعیاش در زندگی است، کار در رشته شیمی را رها کرده و به روانپزشکی تغییر مسیر داد. دکتر گلسر در سال 1961 دوره روانپزشکی خود را به پایان رسانید. از سال 1957 تا 1986 با رویکرد واقعیتدرمانی به عنوان روانپزشک در مطب خصوصی و مراکز اصلاح و بازپروری نوجوانان بزهکار به درمان اشتغال داشت.
مسیر حرکت گلسر دربردارنده پیشرفتهای مداوم در عرصه کار کلینیکی، سخنرانی و تدریس و نوشتن بود و تا به امروز محصول این تلاشها انتشار بیش از بیست کتاب است. او در سال 1965 کتاب واقعیت درمانی، و در سال 1969 مدارس بدون شکست را منتشر نمود (این کتاب چند سال بعد با ویرایش جدید و نام هر دانش آموزی می تواند موفق شود منتشر شد). گلسر در سال 1998 با انتشار کتاب تئوری انتخاب بیش از پیش مفهوم انگیزش و عامل ایجادکننده رفتار را از منظر روانشناسی کنترل درونی بسط داد. همچنین در سال 2003 با انتشار کتابهای هشدار: روانپزشکی میتواند برای سلامتی شما خطرناک باشد! و در سال 2007 با هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر به تعالی و بهبود سلامت روانی جامعه جهانی مشارکت بسیار نموده است.
مشاهدات سیستماتیک دکتر گلسر او را به این نتیجه رساند که ما انسانها بهطور ژنتیکی موجودات اجتماعی هستیم و برای بقا و زنده ماندن به یکدیگر نیازمندیم. بر این اساس گلسر معتقد است همواره یک مشکل ارتباطی (به معنی یک رابطۀ خراب، نارضایتمند یا قطع یک رابطۀ مهم) عامل زیرین مشکلات روانشناختی ماست. بیشتر مشکلات روانی ما از ناتوانی ما در خوب کنار آمدن با افراد مهم زندگیمان نشأت میگیرد.
او از سال 1980 تمام همت خود را برای یافتن پاسخی به این پرسش که «چرا بسیاری از انسانها در روابط خود ناخشنود هستند؟» متمرکز نمود.
کوششهای او به ارائه تئوری انتخاب: «انسانها چرا و چگونه رفتار میکنند؟» منجر شد.
بر اساس این نظریه برخلاف دیگر موجودات زنده تنها انسانها هستند که به طور ژنتیکی برای ارضای نیاز به قدرت از درون برانگیخته میشوند.
تنها ما هستیم که آموختهایم حق با من است و شما اشتباه میکنید و تلاش میکنیم تا نیاز خود به قدرت را از طریق روانشناسی کنترل بیرونی ارضاء کنیم. که در اساس تلاش میکنیم دیگران را به انجام کاری مجبور کنیم که خود میخواهیم. همین تلاش نامؤثر به نشانگان توضیح داده شده در DSM-IV و موارد دیگر مانند رنج و ملالت منجر میشود. دکتر گلسر تئوری انتخاب را به عنوان یک روانشناسی نوین مبتنی بر کنترل درونی و جایگزینی برای روانشناسی کنترل بیرونی پیشنهاد میکند و تمام زندگی خود را صرف آموزش و گسترش و اصلاح این نظریه نموده است.
موسسه ویلیام گلسر کجاست
در سال 1967 دکتر گلسر موسسه واقعیتدرمانی را تأسیس نمود. این مؤسسه بعدها با نام: مؤسسه ویلیام گلسر آموزش تئوری انتخاب و واقعیتدرمانی را به علاقمندان ارائه داده است. تا به امروز بیش از هشتاد هزار نفر در سراسر دنیا دورۀ پایۀ آموزش تئوری انتخاب، واقعیتدرمانی و مدیریت راهبرانه را در کشورهای مختلف گذراندهاند.
در سال 2000 دانشگاه سانفرانسیسکو درجه دکتری افتخاری علوم انسانی را به ایشان اعطاء نمود. در مارس 2003 از سوی انجمن مشاوره آمریکا به عنوان فردی که سهم قابل توجهی در گسترش و ارتقاء کیفی مشاوره و کار حرفهای خود داشته است مورد تقدیر قرار گرفت. همچنین در آوریل 2004 انجمن مشاوره آمریکا برای پایهگذاری واقعیت درمانی، نشان اُسطوره مشاوره را به گلسر اعطاء کرد. سرانجام در سال 2005 انجمن روانشناسی آمریکا عنوان بسیار والای استاد ممتاز در درمانگری را به گلسر نسبت داد که بزرگترین لقب ممکن برای اعطاء به یک فرد به شمار میرود.
کتاب های پرفروش دکتر ویلیام گلسر که در ایران توسط دکتر علی صاحبی ترجمه شده اند و توسط انتشارات سایه سخن به چاپ رسیده اند، به شرح زیرند:
کتاب های ویلیام گلاسر
تئوری انتخاب، درآمدی بر روانشناسی امید ترجمه دکتر علی صاحبی
ازدواج بدون شکست (حل معمای ازدواج از طریق تئوری انتخاب) ترجمه دکتر علی صاحبی
هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر ترجمه دکتر علی
مؤسسه: مؤسسه ویلیام گلسر را روانپزشک شهير، ویلیام گلسر، در سال ۱۹۹۷ در لس آنجلس بنیان گذاری کرد.
هدف اصلی موسسه فراهم سازی آموزش واقعیت درمانی بود. اما دکتر گلسر طی سالهای متمادی تئوری و روش خود را بسط و توسعه داد و اکنون تنوری انتخاب و کاربستهای گوناگون آن، پایه اصلی آموزش های رسمی مؤسسه به شمار می رود.
علاوه بر آن، آموزش مفاهیم مدیریت راهبرانه، یکی از کاربست های به انتخاب در محیط کار، از مؤلفه های مهم اموزش های موسسه است. دوره های آموزشی فشرده سه و چهار روزه در سرتاسر جهان به ویژه آمریکا، استرالیا و ایران برگزار می شود. در این دوره ها، افراد با سوابق تحصیلی و حرفه ای مختلف از دست اندرکاران سلامت روانی، روانپزشکان، روان شناسان بالینی، مشاوران، معلمان، مدیران آموزشی و مدیران اداری، صنعتی، بازرگانی و کانون اصلاح و تربیت) شرکت می کنند. در صورت درخواست سازمان یا مؤسسه ای برای ارائه آموزش های خاص به کارکنان سازمانش، مؤسسه، مربیان صاحب صلاحیت خود را برای آن منظور اعزام می دارد. فهرست مربیان صاحب صلاحیت و مورد تأیید موسسه در وبگاه www.welasser.com آمده است.
گواهینامه رسمی واقعیت درمانی
برای شرکت در دوره های فشرده تئوری انتخاب و واقعیت درمانی نیازی به داشتن تحصیلات در رشته خاصی نیست. افراد با سوابق تحصیلی مختلف می توانند دوره ها را بگذرانند. دوره ها به صورت گروه های اختصاصی برگزار می شود. روانپزشکان و روان شناسان و مشاوران در گروه های مشابه آموزش می بینند، معلمان و مدیران آموزشی در گروه های خاص خود و مدیران صنایع و اداری نیز در دوره های مختص خود شرکت می کنند.
دوره های آموزشی تئوری انتخاب عبارتند از: ۱. دوره فشرده پایه ۲. دوره عملی پایه 3. دوره پیشرفته 4. دوره پیشرفته عملی 5. دور گواهینامه.
در دوره گواهینامه، طی چهار روز شرکت کنندگان مهارت و دانش آموخته شده طی چهار دوره قبلی را به نمایش می گذارند. دوره های آموزش، از دوره فشرده تا گواهینامه، دست کم ۱۸ ماه طول می کشد. مربیان صاحب صلاحیت مؤسسه تدریس دوره های آموزشی را بر عهده دارند.
آموزش به صورت کارگاه های عملی و در گروههای کوچک برگزار می گردد. مؤلفه های اصلی آموزش های گلسری عبارتند از: تدریس مفاهیم، بحث های گروهی، فعالیت های جمعی، بازی و ایفای نقش و تمرین در قالب گروه های سه نفره با تأکید بر ارزیابی شخصی یا خودسنجی به موسسه این است که افراد دوره ها را با مربیان متفاوتی بگذرانند.
مربیان دوره های پیشرفته از سوی مربی دوره عملی پایه، به شرکت کنندگان معرفی می شوند.
متخصصان مدارس (Quality School Specialist): پس از اتمام دوره پیشرفته عملی و دوره گواهینامه، علاقه مندان می توانند با شرکت در آموزشهای ویژه مدارس کیفی، به عنوان متخصص مدارس کیفی فعالیت کنند. جزئیات دوره آموزش ویژه مدارس کیفی در وبگاه مؤسسه شرح داده شده است.
برنامه آموزشی مدرسه کیفی (Quality Scholl Training Program):
برنامه مدرسه کیفی بر پایه مفاهیمی که دکتر گلسر در کتاب مدرسه کیفی و کتاب اخیرش تئوری انتخاب، درآمدی بر روان شناسی امید۔ مطرح می کند، استوار است. هدف اصلی برنامه مدرسه کیفی کمک به مدارس برای تغییر نظام مند به مدرسه کیفی همه جانبه است. در این فرایند، مدیر به عنوان تسهیل گر اصول مدیریت راهبرانه نقشی اساسی دارد. هنگامی که کارکنان مدرسه به ایجاد مدرسه کیفی متعهد شوند و بخواهند در ساختار آموزشی تربیتی مدرسه تغییراتی انجام دهند، دوره فشرده پایه به آنها ارئه می شود. مدارس که در فرآیند کیفی شدن گام بر می دارند می توانند به عضویت انجمن یا کنسرسیوم مدارس کیفی درایند. این انجمن متشکل از مدارسی است که برای ایجاد تغییرات نظام مند در ساختار شان با یکدیگر همکاری می کنند.