خرداد
توسعه فردی، مدیریت و رهبری، مقالات
اهمالکاری چیست و چرا اهمالکاری می کنیم + تست اهمال کاری
اهمالکاری چیست
اهمالکاری یعنی بدون هیچ دلیل خاصی، تصمیم گیـری بـرای بـه تعویق انداختن و یا انجام ندادن کاری یا هدفی که به آن بسیار متعهدید و به جای آن انجام دادن کاری که اهمیت بسیار کمتری دارد را اهمال کاری می گوئیم. علی رغم تبعات منفی ای که در اثر انجام ندادن و یا به تعویق انداختن آن کار اصلی و یا هدف وجود دارد.
از نظر روانشناسی اهمالکاری یعنی به آینده محول کردن کاری که تصمیم به انجام آن گرفته‌ایم. اما این واژه نزد افراد مختلف، معانی متفاوتی دارد و وجوه مختلفی از آن برداشت می‌شود.
چرا اهمال کاری می کنیم
اهمالکاری نوعی عمل عامدانه و از روی قصد است. ولی باید این را اضافه کـرد کـه ایـن مـطـلـب آنقدر سریع و معمولا بـه صـورت اتوماتیک و به صورت یک عادت اتفاق می افتـد کـه شـما هیچ وقت پی نمی بریـد کـه بـرای اهمالکاری، تصمیم می گیرید. از دلایلی که چرا ما اهمال کاری می کنیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عهده دار امور بودن
- خوش گذرانی
- ترس از شکست یا پذیرفته نشدن
- ترس از عدم قطعیت و فاجعه
- کمبود اعتماد به نفس
- تحلیل رفتن انرژی
انواع اهمالکاری
اگر شما اهمالکار هستید لزوما به این معنی نیست که شخصی هستند که همه کارهایتان را در زندگی به تعویق انداخته و در مورد همه چیز اهمالکاری می کنید. گرچه در مورد برخی از افراد وضعیت همینطور است ولی معمولا اینگونه نیست.
برای اینکه راحت تر بتوانید ارزیابی دقیقی از حوزه ای که در آن حوزه اهمال کاری می کنید داشته باشید و کدام جنبه از زندگیتان دستخوش این مطلب است می بایست در طول روز حواس خود را بیشتر جمع کنید و هر زمان کار مهمی را به نفع کاری غیر مهم به تعویق انداختید، آن فعالیت، وظیفه یا هدف را یادداشت کنید.
- شما مایل به انجام کاری هستید و آن کار، دست‌کم می‌تواند در آینده برای شما نتیجه‌بخش باشد. هرچند درحال حاضر ضروری به‌نظر نمی‌رسد.
- شما به‌طور قطع، مصمم به انجام کاری هستید.
- شما بدون علت کاری را به تاخیر می‌اندازید.
- شما نتایج نامطلوب «به تعویق انداختن» کار را در نظر می‌گیرید.
- شما با وجود آگاهی به زیانهای اهمالکاری، کارتان را به تعویق می‌اندازید.
- شما از اینکه عادت به اهمالکاری دارید، خودتان را سرزنش می‌کنید. یا برای موجه جلوه دادن این عادت زشت، دلایل مختلفی را دستاویز قرار می دهید و از خود دفاع کنید.
- شما نا خودآگاه به اهمال‌کارهای خود ادامه می‌دهید.
- شما کارتان را در آخرین مهلت با اکراه انجام می‌دهید یا هرگز آن را انجام نمی‌دهید.
- شما از کارتان را به‌موقع انجام نمی‌دهید، ناراحت هستید و ازین بابت که بدون دلیل آن را به‌تأخیر انداخته‌اید خود را سرزنش می‌کنید.
- شما به قول به خود قول می دهید که از حالا به بعد، دیگر کارهایتان را به تاخیر نیندازید. در حقیقت در صدد این هستید که این رفتار را مرتکب نشوید.
- زمان زیادی از این وعده نمی گذرد که شما در مواجهه با من این مشکلی دیگر باز هم اهمالکاری می کنید.
درمان به تعویق انداختن کارها و تنبلی
ما در این مقاله نشان خواهیم داد که وجوه مختلف «اهمالکاری» و به «تعویق انداختن» کارها در قالب موارد گفته شده قرار می گیرد. منتها بعضی در حد «طبیعی» قرار دارد و ممکن است حتی در بهتر ارائه دادن آن کار نیز به شما کمک کند.
به طور کلی، به تعویق انداختن کار، رفتاری ناپسند و ناراحت کننده است. که پیامدهای ناخوشایندی در بردارد و هرگز نمی توان از تاخیر در انجام کارها، به تصویر و گمان بهتر ارائه کردن آنها دفاع کرد. «اهمالکاری» به هر نحوی که باشد، رفتاری نامطلوب و نکوهیده است که بتدریج در وجود انسان به صورت عادت درمی آید.
پس با آن مبارزه کنید زیرا پیامدهای تاخیر در کار، برای خود شخص نیز رنج آور است. احساسی که از این تاخیر در او ایجاد می‌شود، علاوه بر زیانهای پیش بینی شده و نشده، شرمساری و بیزاری از خویشتن را نیز در بردارد.
از نظر آماری، این عادت نزد بیشتر مردم رایج است و بسیار نادر هستند کسانی که دچار این بیماری نباشد. عادت«به تعویق انداختن» کار در انسان، نیز بسیاری از عادتهای دیگر همچون پرخوری و سیگار کشیدن، جنبه ی فراگیری دارد که مردم با اینکه از زیان آنها آگاه هستند، با این وجود، از کنار آن بی توجه می گذرند.
ما عادت داریم برای خطاهای خود، از جمله تاخیر در کارها، به عذر و بهانه و منطقی جلوه دادن آن روی آوریم. در نتیجه با این کار خود، به تجدید و تقویت آنها کمک می کنیم. وقتی برای به تعویق انداختن کارهای خود عذر و بهانه می آورید، در حقیقت آن را امری موجه جلوه می‌دهید و عواقب آن را از یاد می برید.
گاهی به زشتی عادتی که پیدا کرده اید، می اندیشید و از این رو، پیش وجدان خود شرمنده می شوید. این احساس خوبی است که می تواند شما را از ادامه روش قبلی بازدارد، ولی این حالت کلیّت ندارد؛ چرا؟
در حالت اول، یعنی احساس شرمندگی و ناخوشایندی که بر اثر سهل انگاری در شخص ایجاد می شود. ممکن است بتدریج فرد را به دوری و پرهیز از ادامه این رفتار تشویق کند. در حالی که بی تفاوتی مساله وی تنها به خودش اختصاص پیدا نمی کند. بلکه میلیونها نفر از مردم دچار این عادت نکوهیده هستند و از آن رنج می برند. این رفتار در اشخاص، به صورت نسبی دیده می شود.
برای اهمالکاری بهانه می آورید؟
انجام دادن به غیر از کاری که به آن متعهـد اید، به طور طبیعی احساس ناراحتی شما دهد. اعماق وجودمان یک از ما می دانیم که «باید» کاری که برایمان مهم تر هست انجام داده برای همین، ممکن است احساس گناه شرم زیادی اثر اهمال کاری کنیم. به همین دلیـل بـرای سبک کردن این احساس گناه برای اهمال کاری خود بهانه ای می تراشیم. به این صورت که به شکلی خاص انجام فعالیت های اهمال کارانه خود را توجیه کرده تا برایمان این مطلب راحت تر باشد.
جمله معمولا شنویم این است که» می دانم که انجام این کار بـرای مـن چـنـدان سودی ندارد. می دانم حتی انجام دادن کار نه چندان اوضاع خرابتر می کند، ولی باز هم آن انجام می دهم، نمی دانـم چـرا؟»
[cp_modal id=”cp_id_608ba”]تست اهمال کاری + پاسخ‌نامه[/cp_modal]
عواقب اهمالکاری
با توجه به موقعیت های مختلف پیامدها و عواقب اهمال کاری می تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از این پیامدها ممکن است مثبت و برخی دیگر منفی باشند. پیامدهای مثبت اهمال کاری باعث می شود. تا هر بار که شما اهمال کاری می کنید دفعه بعد رغبت بیشتری برای انجام محدد اهمال کاری در رابطه با آن هدف و یا کار داشته باشید، چرا که اهمال کاری برای شما منفعتی داشته و به نوعی برای شما نتیجه ای مثبت داشته است.
در همین حال، پیامدهای منفی به شکل خاصی اوضاع را بدتر از چیزی که هست می کنند. و رسیدن به هدف و یا انجام کار را دشوارتر از حالت معمول کرده و به طورکلی حسی ناخوشایند منتقل می کنند که نکته جالب اینجاست که همین احساس منفی انجام دادن کار و یا رسیدن به هدف خودش باعث می شود تا دفعه بعدی باز هم احتمال اهمال کاری افزایش پیدا کند.
بررسی پیامدهای مثبت
- رهایی اولیه ناراحتی احتمالی که نزدیک شدن به انجام کار یا رسیدن به هدف بدست می آید.
- زدن مهر تائید به قوانین مفروضاتی که عنوان شد.
- بدست آوردن لذت عملی که به جای کار اصلی انجام می دهیم. بهتر
به تاخیر انداختن کارها و تنبلی سبب چه می شود
بررسی پیامدهای منفی
- احساس ناراحتی بیشتر
- ادامه دادن مسیر قواعد مفروضات
- بهداشت وسلامت روان
- بوجود آمدن خودانتقادگری که موجب پس رفت بیشتر می شود.
- تلنبار شدن کارها روی هم
- تنبیه خود از دست دادن موقعیت چیزی در بیرون
درمجموع اگر بخواهیم جمع بندی آنچه به اینجا گفته ایم داشته باشیم باید بگوییم، اهمال کاری پاسخی است. برای اجتناب نوعی ناراحتی رابطه انجام وظایف، که برخاسته از مفروضات قوانین خاصی است کـه مـا بـرای خودمان و چگونگی کارکرد دنیا قائل هستیم.
همچنین، اگر بتوانیم برای اهمال کاری خود توجیهی بیاوریم احساس کنیـم کـه کاملا انجام این کار موجـه بـوده است، احتمال وقوع دوباره نسبت تحمل پریشانی ناراحتی که آن صحبت کردیم بیشتر می شود.
روانشناسی به تعویق انداختن کارها و تنبلی
اهمال کاری و خیلی «مُد» را می توان در سه وجه مختلف مورد بررسی قرار داد:
- خودشکوفایی
- حفظ موقعیت شخصی
- احساس بی مسئولیتی نسبت به دیگران
خودشکوفایی:
- به خصوصیات فرد و هدفهایی که در زندگی به دنبال آن است ارتباط پیدا می کنند. مثلا «مُد» فریفته مردی می شود و او را دوست دارد و برای خوشنودی او دست به اقداماتی می زند. اما همه تلاشهای خود را در این مورد به کار نمی نبدد. به اندرزهای دیگران هم گوش فرا نمی دهد. خلاصه آن را امری جدی تلقی نمی کند.
حفظ موقعیت شخصی:
- به تمام فعالیتهایی اطلاق می شود که فرد برای زندگی خود به کار می برد. همه وظایف شغلی و شخصی او به منظور آنکه از زندگی خود هرچه بیشتر لذت ببرد، در این تعریف قرار می گیرد. به عنوان مثال، برای شما بسیار اتفاق می افتد که در انجام برخی از کارهایتان دچار اهمال کاری می شوید. مثلا در انجام تکالیف درسی خود اعمال می کنید. تکالیف خود را به تاخیر زیاد ارائه می دهید. با کسی قول و قرار می گذارید و سر موقع حاضر نمی شوید، در نتیجه برنامه او را به هم می زنید. چه با دوست شما در ساعتی که شما دیر می رسید با دیگری قرار دارد و نمی تواند آن را به زمان دیگر بیندازد. بنابراین، تاخیر شما در ارتباط دوستانه شما اثر ناخوشایندی بر جای می گذارد.
قرار می گذارید که در ساعت معینی،برای رفتن به اسکی از منزل خارج شوید. ولی به موقع آماده رفتن نمی شوید و سبب ناراحتی دوستان خود می شوید. در راه به ترافیک برمی خورید و معطل می شوید. در حقیقت شما باعث آن شده اید. وقتی دوستی این مطلب را آشکارا یا به کنایه به شما گوشزد می کند، شما به اظهارات او توجه نمی کنید یا ناراحت می شوید و ناراحتی خود را بروز می دهید.
احساس عدم مسئولیت درباره دیگران:
- در کارتان احساس مسئولیت نمی کنید و در زندگی بتدریج دوستانتان را از دست می دهید. شما به عنوان کسی که همیشه کارهایش را با تاخیر انجام می دهد، معرفی شده اید ولی به آن توجهی ندارید. اگر کسی شما را اهمال کار و تنبل خطاب کند. ناراحت می شوید! زیرا نسبت به رفتار خود حساسیت پیدا کرده اید. خود را به خاطر همین رفتار نکوهیده سرزنش می‌کنید ولی نمی خواهید به دیگران حق بدهید که از رفتار شما اظهار شکایت و نارضایتی کنند.
بنابراین عدم احساس مسئولیت باعث می شود که شما به نصایح دوستان، استادان و کسانی که می خواهند در این باره به شما کمک کنند. گوش قرار نداده، در نتیجه بتدریج آنها را از دست می دهید. رفتار «مُد» در به تاخیر انداختن کارهایش نه تنها موجب آسیب دیدن شخصیت شغلی و اجتماعی او شده، بلکه دوستانش هم او را ترک کرده اند.
در نظر گرفته نشده است و آماده کردن آن بستگی به کار شخصی خودتان دارد. بنابراین، برحسب عادت آن را به تعویق می اندازید. اما اگر قرار باشد در وقت معینی آن را تحویل دهید، هر طور که شده آن را آماده می کنید و نشان می دهید که می توانید آن را انجام دهید.
در واقع انگیزه شما در تهیه این گزارش، انجام وظیفه شغلی شماست نه مبل و خواسته شخصی تان. برای مثال، ممکن است بعضی وقتها با علاقه،چمنهای خانه را اصلاح کنید ولی در عوض، از جارو کردن طفره می روید. اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها به طور قابل ملاحظه ای با ماهیت کارهای مختلف ارتباط دارد.
انواع اهمالکاری
در مورد عوامل اصلی اهمال کاری باید به نکات زیر که خصوصیات رفتاری افراد اهمالکار را نشان می دهد اشاره کنیم:
- من باید کارم خوب انجام دهم. در غیر این صورت از کارم راضی نخواهم بود.
- همه شرایط باید به نفع من تغییر یابد و هر چه می خواهم برایم فراهم شود.
- همه باید با من خوب رفتار کنند و احترام مرا نگه دارند.
در مورد اول، انتظار و توقع زیاد درباره هر چه بهتر انجام شدن کار، موجب نگرانی و تشویق و ترس او از شکست می شود.
در مورد دوم، نتیجه ای که نصیب شخص می شود، رنجش و خصومت است.
در مورد سوم، نتیجه کار، اضطراب و ناامیدی همراه با پایین بودن سطح تحمل و عدم توانایی در برابر مشکلات است.
در زندگی همه چیز باید به میل من باشد. روزگار باید بروفق مراد من بگردد. بدون اینکه تلاش زیادی بکنم یا مشکلاتی برایم فراهم آورند. من منافع آینده را فدای راحتی حال می کنم. باید همه کارهایم خوب و بدون ایراد انجام گیرد. در غیر این صورت دست به انجام هیچ کاری نخواهم زد. من خود را سرگرم کارهای عادی و بی ارزش نمی کنم.
رفتار اشخاص نسبت به من باید مودبانه و احترام آمیز باشد. اگر چنین نباشد، کینه و دشمنی آنها را به دل خواهم گرفت. به هر قیمتی که برایم تمام شود!
تنها عوامل سه گانه به ترتیب فوق آنها را بیان کردیم. در امروز و فردا کردن نقش ندارند. بلکه علل دیگری نیز در رفتار شخص اهمال کار تاثیر می گذارند؛ اما عوامل مذکور نقش زیربنایی دارند.
بررسی اهمالکاری
اهمالکار بودن برای من چه مضراتی دارد؟ چه آسیب هایی به من می زند؟ چه چیزهایی منفی در اثر این کار نصیب من می شود؟ اهمالـكـار بـودن بـرای مـن چـه سـودمندیهایی دارد؟ چه فوایـدی بـرای مـن دارد؟ چگونـه بـه مـن کـمـک می کند؟
- اگر تغییر کنم و دیگر اهمال کاری نکنم، چه خوبیهایی دارد؟ زندگیم چگونه بهتر می شود؟ تغییر کردن برای من چه منافعی دارد؟
- اگر تغییر کنم و دیگر اهمال کاری نکنم، چه بدی هایی دارد؟ از چه چیزهایی باید دست بکشم؟ هزینه های تغییری که می خواهم انجام دهم، چه خواهد بود؟
- آیا می خواهم تغییرکنم؟ چقدر می خواهم تغییر کنم؟
- آیا فقط می خواهم در مورد موضوع حرف بزنم و در مورد آن فکر کنم یا اینکه می خواهم در رابطه با آن کاری هم انجام دهم؟
- آیا می خواهم برای تغییری که دوست دارم در زندگی ام اتفاق بیافتد، به صورت جدی تلاش کنم؟
تغییر برداشت
همانطور کـه بـه یـاد دارید بهانه هایی کـه بـرای اهمال کاری می آوریم معمـولا حـول شناسایی برخی از حقایق در مـورد موقعیت بوده و بر مبنای حقایق تصمیم گیری می کنیم که بهتر است تا وظیفه ای که به ما محول شده و یا رسیدن به
هدفی که برایمان مهم است را به تاخیر بیاندازیم:
برداشت و نتیجه گیری ناکارآمد
این برداشت ها این موضـوع مـهـم را نادیده می گیرند که توجه به احساسی که در این لحظـه داریـم. و یـا توجـه بـه شـرایط و موقعیت، در طولانی مدت چه نتیجه ای برای زندگی ما به ارمغان می آورد.
این برداشت ها از طرف دیگر به شکل غيـر واقعی به این مطلب اشاره دارد. که فردا به شکلی بسیار معجزه آسایی بهتر از امروز خواهد بود برای اینکه بتوانم کارهایم را انجام دهم و به آنچه می خواهم برسم. معمولا اگـر مـا منتظر بمانیم تا خسته نباشیم. انگیزه داشته باشیم، هیچ مزاحمتی وجود نداشته باشد، هر آنچه لازم داریم را در اختیار داشته باشیم، زمان کافی داشته باشیم، تمام کارهایی که داریم را انجام داده باشیم و هیچ کار دیگری هم باقی نمانده باشد و … «باش تا صبح دولتت بدمد»
وقتی که قرار است تا برداشتهای خود را به چالش بکشید. باید نقش یک کاراگاه را بر عهده گرفته و از خود بپرسید که آیا برداشتهایتان دقیق و معتبر است؟ آیا این برداشتها بر اساس حقیقت و شواهد است؟ و یا بر اساس واقعیت های نه چندان دقیق و محکمی است که شما آنها را در نظر گرفته و بلافاصله نتیجه گیری کرده اید؟
- چه شواهد دلایل مبنی بر حقیقتی دارم که بهتر است انجام این کار و یا رسیدن به ایـن هـدف را به تعویق بیاندازم؟
- چه شواهد دلایل مبنی بر حقیقتی دارم که بهتر است این کار و یا رسیدن به این هدف را همین الان شروع کنم؟ آیا این واقعا درست که است که اگر امروز این کار را انجام ندهم، در بلند مدت وضعیتم بهتر خواهد شد؟
- آیا این واقعا درست است کـه امـروز حتی یک قدم بسیار کوچک نمی توانـم بـرای بـه انجام رساندن این کار بردارم آن شروع کنم؟ آیا می توانم قسمتهایی از آن کار را همین امروز شروع کنم ، حتی اگر شرایط آنطور که می خواهـم ایـده آل نباشد؟
- آیا این واقعا درست است که بعدا، زمان بهتری است برای انجام کار؟
- اگر همین الان شروع کنـم بـه انجـام قسمت هایی از این کار، چه اتفاقی ممکن است بیافتد؟ احتمالا چـه احساسی خواهـم داشـت؟
- اگر همین الان انجام این کار را شروع نکنم، چه اتفاقی ممکن است بیافتد؟ احتمالا چه احساسی خواهم داشت؟
[cp_modal id=”cp_id_608ba”]تست اهمال کاری + پاسخ‌نامه[/cp_modal]
منبع: تیم تحریریه آکادمی زندگی خشنود
