پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم؟

پادکست چیست؟

فایل های صوتی است که در اینترنت منتشر شده و شما می توانید به کمک برنامه هایی که برای گوش دادن به پادکست طراحی شده اند، مشترِک آنها بشوید یا اصطلاحا Subscribe کنید. همچنین معمولا امکان دانلود پادکست هم برای شما فراهم می شود و مجبور نیستید همیشه به صورت آنلاین به آن ها گوش دهید. بنابراین وقتی از اصلاح پادکست به معنای دقیق آن استفاده می کنیم باید دو ویژگی زیر وجود داشته باشد:

1. شما بتوانید مشترک (Subscriber) آنها بشوید
2.  یک سلسله فایل صوتی وجود داشته باشد و نه صرفا یک فایل صوتی( در غیر اینصورت مشترک شدن معنایی ندارد).

اگرچه امروز بسیاری از مردم از فعالان حرفه ای تولید محتوا، خود را به تعریف بالا مقید نمی کنند. به همین علت پادکست محدوده بسیار گسترده تری را شامل شده است. اصلاح پادکست برای مجموعه فایل های صوتی که در وبسایت ها یا شبکه های اجتماعی عرضه می شوند نیز به کار می رود. حتی اگر امکان مشترک شدن برای آنها در نظر گرفته نشده باشد.

ما در این آموزش می خواهیم از اصلاح “پادکست آموزشی” استفاده کنیم. منظورمان فایل های صوتی است که از استانداردهای فنی و محتوایی که در ادامه گفته می شود برخوردار است. این مجموعه فایل های صوتی به اهداف آموزشی تهیه و برای توسعه کسب و کار یک مدرس و سخنران و ایجاد ارزش تهیه و منتشر خواهند شد. با این توضیح به ادامه بحث مان می پردازیم.

چند مزیت پادکست

• پادکست همیشه در دسترس است و هر وقت بخواهید می‌‌توانید گوش کنید.
•  هر قسمت از پادکست محدودیت زمانی ندارد. پادکست ۱۰ دقیقه‌ای و پادکست ۶ ساعته هم داریم.
•  موضوعات پادکست‌ جذاب‌تر، متنوع‌تر و آزادتر هستند.
•  با موبایل یا رایانه می‌توانید دریافتش کنید.
•  محتوای اکثر پادکست‌ها زودگذر و یکبار مصرف نیست. همیشه برای شنیدن جالب هستند.
•  هرکسی می‌تواند پادکست بسازد. با کمترین هزینه و تجهیزات می‌توانید پادکست بسازید.

ایده برای پادکست

افراد برای شروع ساخت پادکست همواره با مشکلات و سوالاتی روبرو هستند. به طور مثال افراد تصور می کنند صدایشان برای تولید پادکست مناسب نیست یا لحن خوبی ندارند، در حالی که این موارد می تواند ادراک نادرست ما باشد تا واقعیت و حتی اگر هم چنین چیزی درست باشد با تمرین و تکرار می تواند به یک حرفه ای تبدیل شد. برخی از افراد نیز تصور می‌کنند برای ضبط به دانش وسیعی در زمینه صدابرداری نیاز دارند و گمان می‌کنند برای تهیه تجهیزات صدابرداری باید هزینه‌های زیادی بپردازند. برخی نیز به کلی توانایی صحبت در برابر جمع را ندارند. اما برای ساخت پادکست باید این ترس‌ها را کنار گذاشت و به شکلی اصولی ساخت پادکست را با حداقل هزینه شروع کرد.

انواع پادکست

حال که می‌دانید پادکست چیست و چه اهمیتی به لحاظ محتوایی دارد، در ادامه انواع پادکست را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

پادکست مصاحبه

«پادکست مصاحبه» (Interview Podcast) به پادکستی می‌گویند که در آن، یک یا دو میزبان (مجری) در هر قسمت با افراد مختلفی گفتگو کنند. این روش محبوبیت زیادی دارد چرا که نسبت به سایر روش‌ها، درگیری ذهنی کمتری ایجاد می‌کند. برای اجرای این روش به طور معمول، در رابطه با شخص مصاحبه‌شونده تحقیقاتی انجام می‌گیرد و فهرستی از سوالات آماده می‌شود.

پادکست تک نفره

برای افرادی که به تازه‌گی با پادکست آشنا شده‌اند و می‌خواهند شروع به ساخت پادکست کنند، «پادکست تک‌نفره» (Solo Podcast) یکی از بهترین گزینه‌ها به شمار می‌آید. این نوع پادکست‌ها به طور معمول به صورت مونولوگ اجرا می‌شوند و یک نفر اجرای برنامه را به عهده می‌‌گیرد.
محتوایی که به طور معمول در این نوع پادکست‌ها ارائه می‌شود منحصر به موضوع خاصی نیست و به مجری وابسته است. با این وجود، موضوعات زیر را می‌توان برای پادکست تک‌نفره در نظر گرفت.

•  پادکست سوال و جواب
•  اخبار
•  قصه‌گویی
•  ارائه نظرات شخصی
•  بحث‌ در مورد تخصص یا هنری خاص

پادکست چندنفره

این نوع ساخت پادکست شامل بیش از دو مجری (میزبان) است. اگر به دنبال ساخت پادکست به کمک دوستان یا شرکای تجاری خود باشید، این شکل از پادکست می‌تواند بسیار مفید باشد. «پادکست‌های چندنفره» (Multi-host Podcasts) شامل بحث‌هایی با نظرات و دیدگاه‌های مختلف هستند. این موضوع برای افراد علاقه‌مند به شنیدن نظرات مختلف و چالشی، بسیار جذاب خواهد بود. پادکست‌های چندنفره حتی برای تولیدکنندگان آن نیز بسیار جذاب‌تر است چراکه فشار کمتری را به واسطه تعداد افراد و نظرات بیشتر تحمل می‌کنند.

آموزش ساخت پادکست

برای ساخت پادکست با کیفیت یعنی باید از تجهیزات با کیفیت نیز بهره ببرید. البته می‌توان با میکروفون تلفن همراه هم صدا ضبط کرد اما در نهایت، خروجی کار به شکلی است که گویی شنونده به صحبت‌های شما از پشت گوشی تلفن گوش می‌کند. برای شروع کار بهتر است با حداقل تجهیزات تخصصی شروع کنید و اگر به این کار علاقه‌مند و در آن موفق بودید، رفته رفته تجهیزات خود را بهتر کنید. در ادامه، تجهیزات مختلف برای ساخت پادکست را معرفی می‌کنیم و گزینه‌های اقتصادی را نیز مرور خواهیم کرد.

خرید یک میکروفون

شروع و پایان یک پادکست با کیفیت با میکروفون همراه است. هرقدر میکروفون بهتری تهیه کنید، صدای واضح‌تری را نیز به مخاطب ارائه می‌دهید. البته نیازی به صرف هزینه‌های نجومی برای این کار ندارید.
سه نوع اساسی میکروفن وجود دارد:

1.  میکروفن‌های داینامیک
2.  میکروفن‌های کاندنسر
3.  و میکروفن‌های ریبون

هر کدام از این میکروفن‌ها صدا و قدرت منحصر به فرد خود را دارد. زمانی که با ابزار صحیح جفت شود می‌تواند صدایی بهتر از صدای واقعی ضبط کند.
از طرف دیگر، در صورت استفاده نادرست، هر میکروفن به راحتی می‌تواند صدای وحشتناکی تولید کند.

قوانین پادکست 

بهترین روشی که می‌توانید برای ساخت پادکست موفق، اصولی و سازمان‌دهی شده بکار بگیرید این است که پیش از شروع ضبط، مراحل کار را مرور و تمرین کنید و یک طرح کلی از روند اجرای کار داشته باشید. البته نیازی نیست که همه‌ چیز را از قبل نوشته باشید بلکه بهتر است یک نقشه راه را رسم کنید و نقاط مهم نقشه را در نظر داشته باشید. در زیر یک طرح کلی آورده شده است که برای ساخت پادکست خود می‌توانید از آن کمک بگیرید.

•  معرفی: در حدود ۳۰ – ۶۰ ثانیه در رابطه با خود و برنامه خود صحبت کنید.
  موسیقی ابتدای برنامه: یک موسیقی را به مدت ۳۰ – ۶۰ ثانیه در ابتدای هریک از پادکست‌های خود پخش کنید تا شنونده با گوش دادن آن، پادکست شما در ذهنش تداعی شود.
•  موضوع اول: ۳ دقیقه
•  موضوع دوم: ۳ دقیقه
•  وقفه (می‌تواند همراه با موسیقی باشد) : ۳۰ ثانیه
•  موضوع ۳: ۳ دقیقه
•  موضوع ۴: ۳ دقیقه
•  جمع‌بندی: ۲ دقیقه.
  در این مرحله از شنوندگان و میهمانان تشکر و راجع به پادکست بعدی خود صحبت می کنیم.
•  موسیقی پایان: ۲ دقیقه. مانند بخش اول، موسیقی را انتخاب کنید که به خوبی در ذهن مخاطب نقش ببندد.

مراحل ساخت پادکست

تا اینجا مطالبی در رابطه با مقدمات ساخت پادکست بیان کردیم. در ادامه قصد داریم مراحل ساخت پادکست را به صورت گام به گام و به شکل دقیق‌تری دنبال کنیم.

گام اول: مشخص کردن جایگاه و زمینه فعالیت پادکست

همانند وبلاگ‌نویسی، برای پادکست نیز باید موضوعی را انتخاب کنید که مردم به یادگیری آن علاقه‌مند باشند و قبلا نیز تولید نشده باشد. ۲ شکل مختلف وجود دارد که بخواهید کار خود را آغاز کنید.
در شرایطی که تنوع عرضه کنندگان محتوای صوتی رو به افزایش است و مخاطب هم قدرت انتخاب بیشتری پیدا کرده، انتخاب یک گروه هدف محدود و مشخص می تواند به رشد و موفقیت شما کمک کند.
البته هرگز نمی توان به صورت مطلق، تولید محتوای فراگیر و عمومی را رد کرد. اما بهترین کار این است که طیف در نظر بگیرید که یک سمت آن گروه محدود از مخاطبان خاص و سمت دیگر آن، مخاطبان انبوه(از همه گروه ها) هستند. سپس موقعیت و جایگاه خود را در این طیف مشخص کنید.

موضوع برای پادکست

قرار نیست که با زحمت فراوان پادکستی را بسازید و بعد متوجه شوید که کسی به این پادکست علاقه‌ای ندارد. به همین دلیل، پیش از ساخت پادکست باید آن‌را اعتبارسنجی کنید. فرض کنید که موضوعی کلی یا دسته‌بندی خاصی را در نظر دارید. پادکست‌های مهم این دسته‌بندی را در سایت‌های ارائه دهنده پادکست بررسی کنید. نگاهی به نزدیک‌ترین دسته‌بندی موضوعی نزدیک به پادکست خود داشته باشید. هریک از این دسته‌بندی‌ها، موضوعات مختلفی را پوشش می‌دهند. به طور مثال، پادکست‌های تجاری به طور معمول موضوعات زیر را شامل می‌شوند:

•  امور مالی شخصی
•  اقتصاد
•  کارآفرینی
•  بورس

برای پادکستی که در ذهن دارید ببینید چه تعداد پادکست در ۲۰ پادکست برتر آن دسته‌بندی، موضوع شما را پوشش می‌دهند. اگر تنها ۱ یا ۲ پادکست وجود داشتند یعنی تقاضا برای این پادکست بسیار کم است و کسب موفقیت در این زمینه دشوار است. به طور معمول ۴ یا ۵ موضوع در دسته‌ پادکست‌های عمومی وجود دارند که بسیار پرطرفدار هستند و بهتر است یکی از این موارد را انتخاب کنید. به این نکته توجه داشته باشید که داشتن رقیب به پیشرفت شما کمک می‌کند.

به عنوان روشی جایگزین می‌توانید از کلمات کلیدی استفاده کنید زیرا داده‌های خوبی در گوگل برای یافتن ایده برای پادکست وجود دارد و از این طریق می‌توانید سرنخ‌هایی از موضوعات مختلف پیدا کنید. موضوع مشخص خود را برای پادکست انتخاب و آن‌را به زیرشاخه‌های دیگری تقسیم کنید. به طور مثال، اگر پادکست شما در رابطه با کارآفرینی باشد، زیرشاخه‌های مرتبط با آن‌ عبارتند از:

• بازاریابی از طریق همکاری در فروش
•  خره‌فروشی بی‌واسطه (دراپ‌شیپینگ)
•  تجارت الکترونیک

حال، این زیرشاخه‌ها را در برنامه‌های جستجوی کلمه کلیدی به همراه عبارت «پادکست» جستجو و موضوع با بیشترین طرفدار را پیدا کنید.

شکل پادکست

اگر کسی پیش از شما پادکستی در رابطه با تجارت الکترونیک ساخته باشد این سوال پیش می‌آید که چطور پادکستی متفاوت از او بسازید. ۲ رویکرد را پیش رو خواهید داشت. اول اینکه قدری تخصصی‌تر به موضوع بپردازید، به طور مثال،‌ پادکستی در رابطه با بازاریابی تجارت الکترونیک تهیه کنید. رویکرد دوم این است که شکل متفاوتی از پادکست را در نظر داشته باشید. پادکست‌های موفق، در تمامی شکل‌های زیر وجود دارند:

1. پادکست تک‌نفره و چندنفره
2.  مصاحبه
3.  مطالعه موردی
4.  قصه‌گویی
5.  پادکست‌های کوتاه یا بلند

شکل‌های پادکست‌های موجود را بررسی کنید و ببینید که به کدامیک از آن‌ها به خوبی پرداخته نشده است.

گام دوم: انتخاب نام، موسیقی اصلی و طراحی

کارهای زیادی را باید قبل از ساخت پادکست مدنظر قرار دهید که انجام آن‌ها تاثیر بسیاری بر موفقیت شما خواهد داشت. اولین چیزی که شنوندگان به هنگام جستجوی پادکست می‌بینند، نام و کاور طراحی‌شده پادکست است. اگر نام مناسبی را انتخاب نکرده باشید، کسی به آن نگاهی نخواهد داشت. نیازی نیست که برای این کار هوش زیادی به خرج دهید، نامی توصیفی را انتخاب کنید که بر روی مخاطب اثرگذار باشد. اگر شخص معروفی در حوزه کار خود هستید، نام خود را در بخشی از نام پادکست قرار دهید. در غیر اینصورت، کلمه کلیدی اصلی توصیف‌کننده پادکست خود را در نام آن لحاظ کنید. بخش دیگر نام پادکست می‌تواند گویای نحوه برخورد با موضوع اصلی باشد. به طور مثال به نام‌های زیر دقت کنید:

• کُره پول
•  پادکست استارت‌آپ
•  کارآفرینان بر آتش

کاور پادکست

کاور طراحی شده را باید مهم‌ترین بخش یک پادکست برای جلب نظر مخاطب دانست. زمانی را برای آنالیز پادکست‌های معروف در دسته‌بندی موضوعی خود صرف کنید و ببینید که در طراحی کاور، آن‌ها چه موضوعاتی را بررسی و دنبال می‌کنند. توجه داشته باشید که کاور تمامی این پادکست‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

• خوانایی مناسبی حتی با ابعاد کوچک دارند.
•  نام پادکست در آن‌ها لحاظ شده است.
•  یک تصویر شاخص مرتبط با موضوع را شامل می‌شوند.
•  پس‌زمینه‌ای رنگی دارند.

درصورتیکه با نحوه طراحی کاور با فتوشاپ آشنا باشید می‌توانید کاور مناسب را خودتان طراحی کنید اما در غیر اینصورت بهتر است این کار را به شخص متخصص واگذار کنید چرا که در این قسمت نیازی به صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیست. بسیاری از سایت‌های میزبان، ابعاد خاصی را برای کاور پادکست در نظر می‌گیرند اما در ادامه، موارد مشترک و کلی را برای طراحی کاور در ساخت پادکست بیان می‌کنیم.
اندازه‌ای مربعی با حداقل ابعاد

• 1400×1400 پیکسل
•  وضوح 72 دی‌پی‌آی
•  فرمت JPEG یا PNG
•  نوع رنگ RGB

زمانی که کاور پادکست آماده شود ممکن است اندازه آن در سایت به نصف یا کمتر از ابعاد بالا کاهش پیدا کند بنابراین بهتر است قبل از اتمام کار، ابعاد مختلف را بررسی کنید و مطمئن شوید که حالت جذاب خود را در اندازه‌های مختلف حفظ می‌کند.

توضیحات پادکست

زمانی که شخصی صفحه پادکست شما را بازدید کند، قسمت‌های مختلف (اپیزود) پادکست شما را به همراه توضیح پادکست مشاهده خواهد کرد. این بخش باید توضیحی کوتاه را در رابطه با پادکست و دلیلی برای گوش کردن آن توسط مخاطب ارائه کند. این امر به ۲ دلیل اهمیت دارد. اول این‌که شخص با کلیک بر روی کاور پادکست و باز شدن آن، تا پایان مطالعه توضیحات، به آن گوش نخواهد داد و به همین دلیل، توضیحی جذاب، شنونده‌های بیشتری را جذب می‌کند.
دوم این‌که صفحه پادکست شما در نتایج جستجو نمایش داده خواهد شد. به همین دلیل در توضیحات باید کلمه کلیدی اصلی و برخی از کلمات کلیدی مرتبط و مهم را جای دهید.

نحوه مناسب سازی فضا برای ساخت پادکست

تا اینجا به خوبی می‌دانید که پادکست چیست و برای ساخت آن باید چه نکاتی را رعایت کنید. آن‌چه که در ادامه اهمیت پیدا می‌کند این است که فضای مناسبی را برای ساخت پادکست در نظر بگیرید و آن را به استودیوی ضبط خود تبدیل کنید. در ادامه مراحلی را برای تهیه یک استودیو ضبط بیان می‌کنیم. به طور معمول تصور می‌شود که برای تهیه یک استودیو ضبط باید هزینه زیادی را صرف کرد. البته این مورد برای ضبط آلبوم‌های موسیقی صحت دارد اما برای ساخت پادکست نیاز به صرف هزینه‌های گزاف نیست.

برای این‌که کیفیت صدای ضبط شده را افزایش دهید باید به طور کلی ۲ موضوع را در نظر بگیرید:

1. «عایق‌کاری صدا» (Soundproofing)
   محدود کردن و متوقف کردن منابع خارجی صدا یعنی صداهایی که از بیرون استودیو به گوش می‌رسد.
2.  «آکوستیک‌کاری صدا» (Acoustical Treatment)
   کنترل بازتاب‌های حاصل از صدای داخل استودیو
   به طور قطع برای عایق‌کاری صدا نیاز به هزینه‌های زیادی است چرا که باید با استفاده از پشم‌سنگ بویژه در سقف و استفاده از تخته‌های MDF بویژه در دیوارها، محیط را از صداهای خارجی مصون کرد. با این وجود اگر می‌خواهید هزینه زیادی را صرف نکنید. تهیه یک اتاق در زیرزمین تا حد قابل قبولی این مشکل را جبران می‌کند. توجه داشته باشید که استفاده از فوم‌های شانه تخم‌مرغی یا موارد مشابه فقط برای حالت دوم یعنی کنترل داخلی صدا کاربرد دارد.
   با این وجود اگر توانایی تهیه یک اتاق برای عایق‌کاری صدا را ندارید، با استفاده از یک یا دو لایه موکت در کف و دیوارها، تا حد قابل قبولی این مشکل برطرف می‌شود. حتی می‌توانید در داخل اتاق، یک اتاقک کوچکتر یا به اصطلاح باکس ضبط صدا ایجاد کنید تا عایق‌کاری را از بیرون و داخل برای آن انجام دهید که البته این مورد هزینه کمتری نسبت به پشم‌سنگ دارد اما هزینه چنین کاری هم زیاد است. به طور کلی نکات زیر را برای اتاق استودیو (Dead Room) باید در نظر داشته باشید.

• اتاق‌های بزرگ با سقف بلند، عملکرد بهتری دارند چراکه چگالی انرژی صوت در فواصل طولانی کمتر می‌شود.
•  کف اتاق بهتر است از سیمان تهیه شده باشد.
•  دیوارهای آجری و سیمانی گزینه‌های مناسبی هستند.
•  پنجره‌ها باید توسط پرده‌های ضخیم پوشانده شوند.

فرض می‌کنیم که در هر صورت اتاق مناسبی را تهیه کرده‌اید که از بیرون صدایی به داخل نفوذ نمی‌کند یا این‌که میزان صدای ورودی به شدت پایین باشد. در مرحله بعد داخل اتاق را آماده‌سازی می‌کنیم. برای این کار باید با نحوه عملکرد امواج صوتی در فضای استودیو آشنا باشید.

نحوه عملکرد امواج صوتی در محیط استودیو

به طور کلی، موج صدا در سه حالت زیر داخل استودیو رفتار می‌کند.

1.  «بازتاب» (Reflection):‌ این حالت توسط گوشه‌های اتاق، اتصال دیوارها با فضایی بزرگ و یکپارچه مانند پنجره‌ها، کاشی‌ها یا خود دیوارها بوجود می‌آید. برای کاهش «طنین صدا»‌ (Reverb) باید این موضوع را کنترل کنیم.
2.  «جذب» (Absorption): جذب از طریق لباس‌ها، کمدها و مبل‌ها صورت می‌گیرد. برای جذب معمولا بر روی این سطوح از پوشش ضخیم پارچه‌ای کمک می‌گیرند.
3.  «انتشار» (Diffusion): به پخش صدا در تمامی جهت‌ها می‌گویند.
   برای این‌که فرکانس‌های بالا جذب شود، از موادی متخلخل مانند فوم‌های شانه تخم مرغی استفاده می‌کنیم. البته توجه داشته باشید که این فوم‌ها به شدت اشتعال‌پذیر هستند و بهتر است پوششی از رنگ‌های نسوز را برای آن‌ها در نظر بگیرید. هرقدر دانسیته فوم‌ها بیشتر باشد با به عبارت ساده‌تر، فوم‌های ضخیم‌تری داشته باشیم، نتیجه بهتری نیز کسب خواهیم کرد.

به طور معمول این فوم‌ها با قطر (اندازه قله) ۳ سانتی‌متر عرضه می‌شوند. با این وجود، فوم‌هایی با قطر ۱۰ سانتیمتر، بسته به زاویه برخورد صوت به فوم، فرکانس‌هایی از ۲۰۰ تا ۸۰۰ مگاهرتز را جذب می‌کنند. البته توجه داشته باشید که فوم با قطر ۳ سانتی‌متر برای ساخت پادکست کفایت می‌کند.

سایر جاذب‌های فرکانس‌های بالا شامل بالش، پتو، فرش و موکت هستند که بهتر است با پوششی از پارچه ضخیم پوشیده شوند. بنابراین نیازی نیست که از حتما از تجهیزات گران‌قیمت استفاده کنید. بسته به بودجه خود می‌توانید تجهیزات مختلفی را بکار بگیرید.

زمانی که از اسپیکرهای مانیتورینگ استفاده می‌کنید، جاذب‌های صدا را به گونه‌ای قرار دهید که اگر به جای جاذب، یک آینه قرار بگیرد، در داخل آینه بتوانید اسپیکر مانیتورینگ را مشاهده کنید. به بیان ساده‌تر، جاذب‌ها را در تصویر آینه‌ای اسپیکرهای مانیتورینگ قرار دهید. به طور مشابه بهتر است از ایزولاتور میکروفون نیز برای صدای مجری (میزبان) بهره بگیرید. همچنین، از جاذب‌ها به صورت آویزهای سقفی بین اسپیکر مانیتورینگ و میز میکس استفاده کنید.

پادکست ساز حرفه‌ای

به طور ایده‌آل، مقدار نویز در یک استودیو باید بین ۲۳ تا ۲۸ دسی‌بل باشد. برای این‌که نویز کمی به هنگام ضبط صدا داشته باشید، رعایت نکات زیر پیشنهاد می‌شود.

•  بهتر است استودیویی در زیر زمین تهیه کنید چرا که به طور طبیعی، زمین از ورود صداهای مزاحم جلوگیری می‌کند. با این وجود، سیستم‌های تهیه مطبوع نویز به همراه دارند.
•  تلفن، لوازم منزل مانند یخچال و تلویزیون را به هنگام ضبط خاموش کنید. در صورت امکان، تهویه مطبوع نیز خاموش باشد.
•  زمانی که خودروهای امدادی یا موتورسیکلت‌ها عبور می‌کنند، برای لحظاتی سکوت کنید تا بعدا به هنگام ویرایش صدا آن‌ها را قطع کنید.
•  پنجره‌ها را ببندید و آن‌ها را با پوشش‌های ضخیم بپوشانید.
•  درها را ببندید و آن‌ها را با حوله بپوشانید.
•  حتما برای سقف از لایه‌های چوبی یا جاذب استفاده کنید.

آموزش ساخت فیلم آموزشی (اینجا کلیک کنید.)