ساخت فیلم آموزشی با پاورپوینت

فیلم آموزش ساخت پاورپوینت حرفه ای با کامپیوتر | فیلم آموزش پاورپوینت

ضبط صفحه نمایش کامپیوتر

اسکرین کست (ScreenCast) یا ضبط از صفحه نمایش به ویدیویی گفته می‌شود که از محتوای صفحه نمایش یک رایانه تهیه می‌شود. برخی اوقات از عبارت Video Screen Capture به عنوان معادلی برای این اصطلاح استفاده می‌شود. این ویدیوها طی عملی موسوم به فیلم برداری از صفحه نمایش (Screen Recording یا Screencasting) تهیه می‌شوند.

معمولا اسکرین کست ها همراه با صدای یک گوینده ضبط می‌شوند. این صدا که اغلب متعلق به همان فردی است که در حال کار با رایانه است توضیحاتی در مورد عملی که انجام می‌دهد را شامل می‌شود. ممکن است علاوه بر صدا، تصویر کوچکی از فرد نیز در گوشه فیلم قرار بگیرد. البته در برخی کاربردها، صدای نرم افزار، بازی یا سایر صداهای در حال پخش از سیستم در کنار صدای کاربر (یا به جای آن) در اسکرین کست ذخیره می‌شود.

اسکرین کست و اسکرین شات را می‌توانید به چشم برادرهای دوقلو ببینید! درحالیکه اسکرین شات صرفا تصویری ثابت از محتوای صفحه نمایش در لحظه‌ای خاص را شامل می‌شود اسکرین کست در واقع ویدیویی حاوی اتفاقات، رویدادها و تغییرات قابل مشاهده در محتوای صفحه نمایش یک رایانه، گوشی هوشمند و … است که با صدای فرد یا صداهای دیگر ترکیب شده است.

کاربردها و مزایای فیلمبرداری از صفحه

از اسکرین کست ها معمولا برای مقاصد مختلفی استفاده می‌شود. تهیه راهنمای یک نرم افزار و ایجاد دوره‌های آموزشی از جمله مهم‌ترین کاربردهای این ویدیوها به شمار می‌رود. البته کاربردهای Screencast ها به همینجا محدود نمی‌شود. برای مثال ممکن است سازنده یک نرم افزار در قالب ویدئویی کوتاه که از کار کردن با محصول نرم افزاری خود تهیه کرده است نمونه‌هایی از خروجی ها، ویژگی‌ها و قابلیت‌های آن را به دیگران معرفی کند و آن‌ها را به خرید یا دانلود رایگان نرم افزار تشویق کند.

منظور ما از فیلم برداری از صفحه کامپیوتر یا دسکتاپ آن است که توسط یک نرم‌افزار، تصویر کامپیوتر خودمان را که در مانیتور نمایش داده می‌شود، همراه صداهای کامپیوتر و میکروفن رکورد کنیم. این کار چه کاربردهایی دارد؟

بسیاری از مدرس‌ها برای ساختن محصولات آموزشی از این روش استفاده می‌کنند. فرض کنید یک مدرس می‌خواهد آموزش فتوشاپ درست کند. کافی است با یک نرم‌افزار رکورد صفحه کامپیوتر کار را شروع کند. او درحالی‌که در فتوشاپ کارهایی انجام می‌دهد از طریق میکروفن کارش را توضیح می‌دهد. در نتیجه فیلمی ساخته می‌شود که کار با محیط نرم‌افزار است و توضیحات صوتی هم دارد.

البته کاربرد فیلم برداری از صفحه کامپیوتر فقط مخصوص مدرس‌ها نیست. شاید یک شرکت بخواهد آموزش‌هایی برای مشتریانش تولید کند تا از محصولات بهتر استفاده کنند. همچنین شاید یک کسب‌و‌کار بخواهد برای کارکنانش دستورالعمل‌هایی به‌صورت ویدیویی تهیه کند.

یک روش رایج ساختن فیلم آموزشی آن است که مدرس یک پاورپوینت درست می‌کند و رکورد از صفحه مانیتور را شروع می‌کند. او با تغییر اسلایدها توضیحات را به‌صورت صوتی ارائه می‌کند و در نهایت یک فیلم آموزشی ساخته می‌شود.

در این مطلب یاد می‌گیریم که چگونه این کار را انجام دهیم و برای ساخت ویدیو آموزشی موفق و درآمدزا به چه ابزارهایی نیاز داریم و پیش از شروع ضبط، چه کارهایی را باید انجام دهیم. برای ساخت ویدیو آموزشی موفق باید گام‌های زیر را به دقت طی کنیم.

 

چگونه با پاورپوینت تدریس کنیم

گام اول: برنامه ریزی و تهیه متن آموزش

توجه کنید، کلیپ آموزشی تهیه شده باید جذاب باشد. اگر ویدیو شما نتواند مخاطب را در ۱۰ ثانیه اول جذب کند، تمامی زحمات شما از بین می‌رود لحظات اولیه ویدیو آموزشی شما باید یک طرح کلی از آموزش شما را به صورت جذاب به مخاطب ارائه کند. توجه کنید که در ۵ ثانیه اول کلیپ آموزشی، شرکت خود را معرفی نکنید بلکه به بیننده، دلیل و اهمیت آموزش خود را بیان کنید.
اما در گام اول ساخت ویدیو آموزشی باید یک جزوه یا متن آموزش تهیه کنید چرا که این کار در موارد زیر به شما کمک می‌کند:

1. ویدیو آموزشی شما مختصر و مفید می‌شود زیرا در برخی موارد، بدون تهیه متن آموزش، اطلاعاتی اضافی به مخاطب خود ارائه می‌کنید.
2. تهیه متن سبب می‌شود تا در خصوص بیان نکات و صحبت‌های خود حین تدریس، دقت بیشتری داشته باشید. یک نقشه کلی را در نظر بگیرید و ببینید در این نقشه، چه دانشی به مخاطب، منتقل خواهد شد یا چه مسائلی در آن حل می‌شوند. در نظر گرفتن تمامی این جوانب، دلیل یادگیری مطلب مورد نظر را مشخص می‌کند.
3.  تهیه متن آموزش کمک می‌کند تا بدانید چه مطالبی را باید بازگو کنید. در این پیش‌نویس مشخص خواهد شد که آیا در کلیپ آموزشی خود باید تمامی مراحل را توضیح دهید یا تصاویر گرافیکی به این موضوع کمک می‌کنند. صحبت کردن به هنگام آموزش و به همراه آن‌ پخش تصاویر گرافیکی، سبب تعامل بیشتر مخاطب و تاثیر بیشتر آموزش شما خواهد شد.
4.  اگر متن آموزش خود را تهیه کنید، به هنگام ضبط ویدیو آموزشی، دیگر از عباراتی مثل «اِاِاِ…» یا «اِمممم» استفاده نخواهید کرد و توجه داشته باشید که شنیدن این عبارات برای مخاطب، بسیار خسته‌کننده است.
5.  در نهایت، با تهیه متن آموزش، زمان تدوین ویدیو نهایی را نیز کاهش می‌دهید زیرا نیازی به حذف و ترکیب بخش‌های مختلف نخواهید داشت.

افزایش تعامل با مخاطب

در تهیه متن آموزش باید از حس خود و مخاطب کمک بگیرید. ساخت ویدیو آموزشی خود را با بیان هدف آموزش شروع کنید. در میانه آموزش، بیان جزئیات موضوع باید به گونه‌ای باشد که دانش لازم برای حل مساله مورد نظر، منتقل شود و از گفتن جزئیات اضافی خودداری کنید. در پایان، اگر کلیپ آموزشی با مدت زمان طولانی را تهیه کرده‌اید، بهتر است به صورت فهرست‌وار، موارد مهم را برای مخاطب مرور کنید. در ویدیو آموزشی کوتاه نیازی به مرور مجدد نخواهید داشت.

همچنین، برای این‌که مخاطب، درگیری بیشتری با موضوع پیدا کند، بهتر است تمرین‌هایی را نیز برای او در نظر بگیرید. به طور مثال، اگر مشغول ساخت آموزش پاورپوینت هستید، به جای مرور مراحل آموزش، از مخاطب بخواهید تا یک بار دیگر، اسلایدها را بسازد. همچنین، فایل‌های آموزش خود را نیز در اختیار او قرار دهید. در انتها نیز حتما پیش‌نمایش یا مروری از درس بعدی خود داشته باشید.

نکته‌ای که باید به هنگام ساخت ویدیو آموزشی موفق در نظر داشته باشید این است که در طول آموزش خود از زبان محاوره‌ای هم بهره بگیرید. زیرا فهم ویدیو آموزشی را برای مخاطب ساده‌تر می‌کند. سبب ارتباط بهتر او با شما خواهد شد. نکته مهم دیگر این است که متن آموزش خود را پیش از شروع ساخت آموزش، با صدای بلند بخوانید تا اصطلاحات دشوار آن مشخص شود. بتوانید در صورت لزوم، آن‌ها را اصلاح کنید و بیان و آوای بهتری را برای ارائه به مخاطب داشته باشید.

متن خود را به شخص دیگری بدهید تا آن‌را بخواند و به کمک او، خوانایی متن را بسنجید. با این کار، در نهایت، متنی مناسب و خوانا خواهید داشت. که از آن برای ارائه آموزش خود استفاده می‌کنید.

به هنگام تهیه متن آموزش، از کلماتی هدفمند کمک بگیرید که هریک، جایگاه مناسبی در متن داشته باشند. اگر واژه‌های شما به پیشروی همزمان مخاطب با آموزش، کمکی نمی‌کنند، آن‌ها را حذف کنید. چرا که در نهایت، مدت زمان آموزش را کوتاه کرده‌اید.

گام دوم: انتخاب میکروفون برای ساخت ویدیو آموزشی

استفاده از یک هدست یا میکروفون داخلی کامپیوتر، ابزار مناسبی برای ساخت ویدیو آموزشی نیست. زیرا به هنگام ضبط، بسیاری از نویزهای محیطی و صداهای اطراف نیز ضبط می‌شوند. برای ساخت کلیپ آموزشی بهتر است از یک میکروفون مجزا استفاده کنید.

گام سوم: انتخاب نرم افزار ساده برای ساخت فیلم آموزشی 

 

1.  کمتاسیا (Camtasia Studio)
   برای تصویربرداری از صفحه کامپیوتر نرم‌افزارهای بسیار زیادی وجود دارد. معروف‌ترین و مطرح‌ترین نرم‌افزار Camtasia Studio نام دارد. البته کار این نرم‌افزار بسیار فراتر از رکورد صفحه است. پس از رکورد در محیط نسبتا کامل این نرم‌افزار می‌توانید به ویرایش فیلم بپردازید. کارهایی مثل حذف بخش‌هایی از فیلم، تنظیم بلندی صدا، حذف نویز، افزودن نوشته روی فیلم و … بپردازید. البته کار با آن به کمی آموزش نیاز دارد. نکته دیگر آن است که پس از ضبط، فیلم بلافاصله قابل‌استفاده نیست و باید توسط خود نرم‌افزار تبدیل به فرمتی مثل MP4 شود.
2.  اسنگیت (Snagit)
   این نرم‌افزار هم توسط شرکت TechSmith ساخته شده که همان شرکت سازنده کمتازیا است. البته امکانات کمتری دارد. می‌توانید رکورد را انجام دهید و سپس از امکانات ساده‌ای مانند حذف بخش‌هایی از فیلم استفاده کنید. خوبی این نرم‌افزار آن است که به‌محض توقف رکورد، می‌توانید فیلم MP4 آن را بدون هیچ تاخیری در کامپیوتر ذخیره کنید. در واقع با زدن توقف ضبط، فیلم شما آماده است.
3. اُکَم (Ocam)‌
   اُکَم نرم‌افزاری بسیار کم‌حجم و جمع‌و‌جور است. در چند ثانیه می‌توانید آن را دانلود کنید و رکورد را شروع کنید. نسخه رایگان این نرم‌افزار امکانات لازم را دارد و قابل‌استفاده است. کار با آن بسیار ساده و راحت است و به‌محض توقف رکورد، فیلم mp4 آماده است. این نرم‌افزار بر کامپیوترهایی با سخت‌افزار ضعیف به‌خوبی کار می‌کند و مشکلی در سرعت کامپیوتر ایجاد نمی‌کند.
4.  مواوی اسکرین رکوردر (moavi screen recorder)‌
   نرم افزاری برای ضبط تمام آن چیزهایی است که بر روی صفحه نمایش شما در حال اجراست. مانند فیلم ها یا آهنگ های در حال پخش از وب سایت های مختلف، مکالمات تصویری آنلاین مانند اسکایپ، سخنرانی های آنلاین، برنامه های در حال اجرا، تصاویر دریافت شده از وب کم و … . تمامی آن ها را می توانید به کمک این نرم افزار به راحتی ضبط کرده و در آینده مجددا بررسی و مشاهده نمایید.

بهترین نرم افزار ضبط صفحه نمایش | بهترین نرم افزار فیلمبرداری از دسکتاپ با صدا

مواوی اسکرین رکوردر (moavi screen recorder)‌: مزیت این نرم افزار همزمان با ضبط، فایل شما ذخیره می شود و نیازی به ذخیره نهایی به صورت دستی نیست. این کار مزیتی دیگری که دارد این است که در صورت ریست شدن سیستم شما به هر دلیلی فایل شما از بین نخواهد رفت. و در آدرسی که قبلا به نرم افزار داده اید می‌توانید فایل ذخیره شده خود را تحویل بگیرید!

کدام نرم‌افزار ضبط صفحه کامپیوتر را انتخاب کنیم؟

اگر صرفا می‌خواهید از صفحه مانیتور فیلم برداری کنید و بعدا لازم نیست ویرایش خاصی روی آن انجام شود. می‌توانید از نرم‌افزارهای سبک‌تری مثل ocam استفاده کنید. مثلا اگر آموزش شما صرفا پاورپوینتی است که روی آن صحبت کرده‌اید شاید ocam کفایت کند.

اگر می‌خواهید نرم‌افزار خاصی را آموزش دهید یا پروژه پیچیده‌تری دارید که بعدا لازم است ویرایش بیشتر و عمیق‌تری انجام بدهید. شاید بهتر باشد از همان ابتدا با Camtasia یا Movavi Screen Recorder کار کنید.

گام چهارم: آماده سازی یک فضا برای ساخت فیلم آموزشی

هر قدر که میکروفون خوب و گران‌قیمتی را تهیه کرده باشید، نمی‌تواند نویزهای پس‌زمینه را به خوبی فیلتر کند. در آموزش خود به طور قطع با این صداهای اضافی، روبرو خواهید شد. برای به حداقل رساندن این صداهای اضافی، نیاز به یک اتاق ایزوله یا «Dead Room» دارید. برای آماده‌سازی این فضا، نکات زیر را در نظر بگیرید:

برای ضبط صدا از یک اتاق کوچک استفاده کنید. در یک اتاق بزرگ، اکوی بیشتری از سمت دیوارها خواهید داشت.
برای کاهش نویز، پنجره‌ها را ببندید و سایر دستگاه‌ها را در صورت امکان خاموش کنید. لامپ‌های مهتابی و فن‌های کامپیوتر و سیستم تهویه، نویز بسیار زیادی را به هنگام ضبط ایجاد می‌کنند. خاموش کردن آن‌ها به هنگام ساخت ویدیو آموزشی می‌تواند در مراحل «پسا تولید» (Post Production) مفید باشد.

بهتر است هیچ‌گاه این اتاق، خالی نباشد و کف آن حتما با فرش یا موکت، پوشش داده شده باشد. در صورت امکان، از عایق‌های صدا در دیواره‌ها نیز می‌توان کمک گرفت گرچه اگر از ایزولاتور میکروفون استفاده کنید، به این کار نیازی نخواهید داشت.
بهتر است به مرور زمان، تجهیزات اتاق ایزوله خود را بهبود ببخشید.

در ابتدا، با صرف هزینه کم، تا حد ممکن به کمک پارچه‌های ضخیم، موکت، ابر، پتو و …،‌ بین فضای ضبط و بیرون، فاصله ایجاد کنید.

گام پنجم: آماده سازی صدا برای ضبط

خوانش متن آموزش باید به دقت و شمرده باشد. اگر تمرکز نداشته باشید، این کار بسیار دشوار خواهد بود. در تلفظ کلمات و آکسان‌گذاری، به مشکل بر می‌خورید. پیش از ضبط، متن خود را چندین بار با صدای بلند بخوانید. توجه داشته باشید، پیش از ضبط صدا، تخمه آفتابگردان یا آجیل نخورید. در مقابل،‌ ۱۰-۱۵ دقیقه پیش از ضبط صدا، چای با لیمو بنوشید تا تارهای صدایی شما عمیق و شفاف شوند.

به هنگام ضبط، به درستی از میکروفون استفاده کنید. نباید میکروفون را خیلی دور یا خیلی نزدیک به دهان قرار دهید.

 

در حالت اول، نویز بیشتری از محیط جذب خواهد شد و در حالت دوم، صدای باز و بسته شدن لب‌ها ضبط می‌شود. همچنین، مطمئن شوید که بلندی صدا به درستی تنظیم شده باشد تا موج صوتی مناسبی داشته باشید.

در زمان ضبط صدا، به تنفس طبیعی خود اهمیت بدهید. حتی اگر صدای زیبایی داشته باشید اما مانند یک ربات صحبت کنید. این نوع آموزش مورد قبول قرار نمی‌گیرد. باید به شکلی صحبت کنید که گویی مشغول تدریس به یک شخص یا صحبت کردن با او هستید و نباید فقط از روی متن، روخوانی کنید. در حقیقت باید این آموزش ویدیویی به شکلی زنده و تاثیرگذار اجرا شود.

این نکته را فراموش نکنید، که حالت قرارگیری بدن نیز با کیفیت ضبط ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، هیچ‌گاه به هنگام خوانش متن، کمر خود را خم نکنید و به حالت کاملا رسمی بر روی یک صندلی بنشینید یا این‌که بایستید. حالت صحیح بدن کمک می‌کند تا صدایی قوی و رسا داشته باشید.

نکات تکمیلی به هنگام ساخت فیلم آموزشی از دسکتاپ

در انتهای این بخش، برخی نکات مهم برای ساخت فیلم آموزشی از دسکتاپ را ارائه می‌کنیم. تا به کمک آن، فیلم آموزشی بهتری را در اختیار مخاطبان خود قرار دهید.

1.  پیش از شروع فیلمبرداری از صفحه نمایش، موارد غیر ضروری را از صفحه کامپیوتر خود حذف کنید.
2.  تمامی «اعلان‌ها» (Notifications) را خاموش کنید تا به هنگام ضبط، این پیام‌ها شما و مخاطب را آزار ندهند.
3.  ویدیو خود را با وضوح 1280× 720 پیکسل (720p) ضبط کنید زیرا اگر از این ابعاد، کوچکتر باشد، امکان مشاهده جزئیات وجود نخواهد داشت همچنین در زمان آپلود فیلم آموزشی در سایت‌های مختلف، دو نوار سیاه‌رنگ در دو طرف آن ظاهر خواهد شد. البته در برخی شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، می‌توانید از استانداردهای دیگری نیز برای آپلود ویدیو کمک بگیرید.
4.  تنها افراد بسیار با تجربه و حرفه‌ای می‌توانند تمام آموزش خود را در یک برداشت ضبط کنند. در حین ساخت ویدیو آموزشی در مقاطع مختلف مکث کنید. کمی آب بنوشید و نکات مختلف آموزشی را به طور مجدد مرور و دسته‌بندی کنید.
5.  بخش‌های غیرضروری از آموزش را حذف کنید. به عبارت دیگر، به محض کلیک کردن بر روی دکمه پخش باید ویدیو آموزشی آغاز شود. بخش‌های خالی در ابتدا و انتهای آموزش، مناسب نیستند.

ساخت اسلاید و پاورپوینت فوق حرفه ای

آموزش ساخت فیلم آموزشی با پاورپوینت (کلیک کنید)